7 کاربرد واقعیت افزوده در پزشکی

واقعیت افزوده (Augmented Reality) یک فناوری نوآورانه است که در حوزه‌های مختلفی از جمله پزشکی توجه زیادی را به خود جلب کرده است. این تکنولوژی، با قرار دادن عناصر و داده‌های دیجیتال در دنیای واقعی، قابلیت ایجاد تحولی بزرگ در علم پزشکی را دارد، مراقبت بیمار را بهبود می‌بخشد و آموزش‌های پیشرفته‌ای را برای کادر درمان فراهم می‌کند. در این مقاله، به بررسی کاربردهای متنوع واقعیت افزوده در پزشکی و تاثیر آن بر آینده سیستم بهداشتی و سلامتی انسان‌ها می‌پردازیم.

مفهوم واقعیت افزوده

واقعیت افزوده، به فناوری‌ای اطلاق می‌شود که اجزای مجازی را با دنیای واقعی تلفیق می‌کند تا درک و تعامل کاربر را ارتقا دهد. برای مثال، فرض کنید که شما یک برنامه واقعیت افزوده بر روی تلفن همراهتان دارید و از طریق دوربین از آن استفاده می‌کنید؛ حال فقط کافی است که به دوربین را بر روی یک شی خاص، مثلا یک کتاب نگهدارید، و ناگهان در صفحه تلفن همراهتان تصویر سه‌بعدی آن کتاب با جزئیات جذابی ظاهر شود. شما می‌توانید این کتاب را بچرخانید، طرف دیگر برگه‌ها را ببینید و حتی ممکن است صدای صفحه‌ها را بشنوید.

این اتفاقات در دنیای واقعی شما نمی‌افتد، اما با استفاده از واقعیت افزوده، شما به یک دنیای جدید و شگفت‌انگیز وارد می‌شوید.

کاربردهای واقعیت افزوده در پزشکی

واقعیت افزوده کاربردهای فراوانی در زمینه‌های مختلف از جمله پزشکی دارد. در ادامه به ذکر 7 کاربرد این تکنولوژی در علم پزشکی خواهیم پرداخت.

آموزش و تمرین پزشکی

AR تجربه‌ی جدیدی را در آموزش پزشکی به ارمغان می‌آورد؛ زیرا امکان یادگیری تعاملی را فراهم می‌کند. دانشجویان پزشکی می‌توانند ساختارهای آناتومیکی پیچیده را ببینند که بدن انسان را بهتر درک کنند. AR می‌تواند عمل‌های جراحی را شبیه‌سازی کند، این امر، فرصت تمرین فنون و بهبود مهارت‌های جراحی در محیطی بدون خطر فراهم می‌کند.

دستیار جراح و برنامه‌ریزی قبل از عمل

یکی از کاربردهای مهم تکنولوژی AR در پزشکی، کمک جراحی است. کافیست جراح یک عینک واقعیت افزوده به چشم بزند. سپس این تکنولوژی با قرار دادن داده‌های ویژه بیمار بر روی دید جراح، او می‌تواند ساختارهای حیاتی را مشاهده کرده، محل دقیق تومورها را تشخیص و برش‌ها را با دقت بالایی انجام دهد. این فناوری خطاها را کاهش می‌دهد، زمان عمل را کوتاه‌تر می‌کند و نتایج بیمار را بهبود می‌بخشد.

همچنین بخوانید: مقایسه بین واقعیت مجازی و واقعیت افزوده

AR در تجسم آناتومی

روش‌های سنتی آموزش آناتومی معمولا بر تصاویر دوبعدی تکیه می‌کنند که به درک عمقی از موضوع کمک نمی‌کنند. با استفاده از AR، دانشجویان پزشکی می‌توانند به مدل‌های سه‌بعدی و جزئیات دقیق از اعضا، استخوان‌ها و بافت‌ها دسترسی داشته باشند. این تجربه، فرصت بهتری برای درک مطالب پزشکی فراهم و به دانشجویان در فهمیدن روابط آناتومیکی پیچیده کمک می‌کند. AR همچنین امکان اضافه کردن اطلاعات پاتولوژی را فراهم می‌کند که در تشخیص و برنامه‌ریزی درمانی مفید است.

توانبخشی و فیزیوتراپی

AR در حوزه توانبخشی و فیزیوتراپی پتانسیل زیادی را نشان داده است. با ایجاد محیط‌های مجازی تعاملی، بیماران می‌توانند در تمرینات و فعالیت‌های درمانی شرکت و مهارت‌های حرکتی خود را تقویت کنند. سیستم‌های AR قادر به پیگیری حرکات بیماران هستند، بازخورد نشان می‌دهند و با ارائه عناصری جذاب، موجب بهبود نتایج توانبخشی می‌شوند. این فناوری، جلسات درمانی جذاب‌تر و لذت‌بخش‌تری را برای بیماران فراهم می‌کند که این امر منجر به افزایش پایبندی بیماران به طرح‌های درمانی می‌شود.

کنترل درد و اضطراب

در روش‌های درمانی که شامل درد و اضطراب هستند، AR می‌تواند به‌عنوان یک ابزار قدرتمند برای حواس‌پرتی و کنترل درد استفاده شود. با نمایش محتوای بصری جذاب یا بازی‌ها، AR به بیماران کمک می‌کند توجه خود را به سمت دیگری معطوف کنند و اضطراب خود را کاهش دهند. این رویکرد، محیط پزشکی را به یک تجربه خوشایند و آرامش‌بخش تبدیل می‌کند و به‌خصوص در مراقبت از کودکان بسیار مفید است.

پزشکی از راه دور

AR توانایی ارائه خدمات پزشکی از راه دور را دارد و می‌تواند ارتباطات بین پزشکان و بیماران را بهبود بخشد. با استفاده از دستگاه‌های قابل استفاده با AR، پزشکان می‌توانند شرح حال بیمار را مشاهده کنند، مراحل معاینه خودکار را هدایت کنند و نظرات تخصصی خود را از راه دور ارائه دهند. این فناوری قادر است دسترسی به خدمات بهداشتی در مناطق دورافتاده را تسهیل کند و کارایی خدمات پزشکی از راه دور را افزایش دهد.

برای مطالعه بیشتر: کاربردهای واقعیت افزوده برای فروشگاه اینترنتی

آموزش و افزایش آگاهی بیماران

تکنولوژی واقعیت افزوده، با امکان ترکیب عناصر مجازی و واقعیت فیزیکی، روشی نوین را برای آموزش پزشکی ارائه می‌دهد. از طریق این فناوری، بیماران می‌توانند تشریحی از آناتومی خود را ببینند و فرآیندهای درمانی را بررسی و درک کنند. این آگاهی به بیماران کمک می‌کند تا درگیری آن‌ها را در مسیر مراقبت‌های بهداشتی کاهش یابد.

شبیه‌سازی‌های پزشکی مجازی

شبیه‌سازی‌های پزشکی برای آموزش کارکنان در حوزه بهداشت و تشخیص بیماری‌ها، اهمیت بسیاری دارد. استفاده از AR در شبیه‌سازی‌های مجازی این امکان را فراهم می‌کند که محیطی واقعی و زنده برای تمرین کارکنان فراهم شود. این شبیه‌سازی‌ها می‌توانند مواردی مانند رویدادهای پزشکی پیچیده و شرایط اورژانسی را شبیه‌سازی کنند و کارکنان را در تصمیم‌گیری صحیح، یاری کنند. با ایجاد یک محیط امن و کنترل شده، شبیه‌سازی‌های AR به بهبود ایمنی بیمار و کیفیت کلی مراقبت‌های بهداشتی کمک می‌کند.

آزمایشات بالینی

آزمایشات بالینی نقش بسزایی در پیشرفت تحقیقات پزشکی و توسعه درمان‌های جدید دارند. استفاده از واقعیت افزوده می‌تواند فرآیند جذب بیماران، مشارکت آن‌ها و جمع‌آوری اطلاعات در آزمایشات بالینی را بهبود بخشد. از طریق برنامه‌های AR، پژوهشگران می‌توانند اطلاعات مربوط به آزمایش را ارائه و داده‌های واقعی را بدون مشکل جمع‌آوری کنند. این فناوری فرآیند آزمایشات بالینی را سریع‌تر می‌کند و تجربه شرکت‌کنندگان را بهبود می‌بخشد.

چالش‌ها و چشم‌اندازهای آینده

استفاده از واقعیت افزوده در علم پزشکی همچنان با چالش‌هایی مواجه است. این چالش‌ها شامل توسعه دستگاه‌های مورد نیاز، حفظ حریم خصوصی و امنیت داده‌ها و یکپارچه‌سازی سیستم AR با جریان کار پزشکی هستند. با این حال، با پیشرفت‌ها و تحقیقات مستمر در این حوزه، چشم‌اندازهای آینده استفاده از واقعیت افزوده در پزشکی بسیار امیدوارکننده است.

جمع‌بندی

واقعیت افزوده دارای تاثیرات قابل‌توجهی در حوزه پزشکی است و بهبود‌های فراوانی را در آموزش پزشکی، فرآیندهای جراحی، توانبخشی، مراقبت بیماران و تحقیقات بالینی فراهم می‌کند. قابلیت تلفیق عناصر مجازی و فضای واقعی به‌عنوان یک تکنولوژی نوین، امکانات جدیدی را برای کادر درمان فراهم می‌کند. البته قدرت کامل واقعیت افزوده در پزشکی هنوز کشف نشده است، اما با توسعه مستمر تکنولوژی، درهای جدیدی برای ساخت یک سیستم بهداشتی پیشرفته و ورود به دنیای پزشکی مدرن باز خواهد شد.

مجموعه دانش بنیان وستا، جزو نخستین شرکت‌های پیشرو فناوری واقعیت افزوده در ایران می‌باشد؛ در صورت نیاز به مشاوره و یا طراحی اپلیکیشن AR می‌توانید با مشاوران وستا در ارتباط باشید.